Hà Nội ngày 25/08/2020
Dear chị T,
Từ hôm qua tới giờ, em cứ suy ngẫm về câu chuyện của chị và việc chị muốn giải thoát khỏi những mâu thuẫn trong gia đình mà cụ thể khi chị nhìn sâu thì ấy là sự ghen tị. Ghen tị là gì nhỉ? Ghen tị là cảm giác nảy sinh ra khi người khác có được cái mà mình muốn có nhưng (dù đã nỗ lực nhưng) không có được. Nếu mình nhìn sâu thêm chút nữa thì sự ghen tị nảy sinh từ lòng tham, hay dục vọng của tâm trí. Như vậy, cái biểu hiện cãi vã, giận hờn trong gia đình có thể do ngọn nguồn là lòng tham.
Để chuyển hoá những bực bội trong mình thì việc đầu tiên là đối diện với lòng tham hiện hữu nơi tâm trí mình và chấp nhận là mình tham. Em nghĩ tâm lý chung của mọi người sẽ là “ôi trời ơi mình sống tốt đến thế rồi còn mong mình tốt như thế nào nữa”, nhưng khi nhìn sâu hơn thì có thể mình phát hiện ra là “ôi tôi cũng đang tham lam một sự công nhận từ người khác”. Để chị dễ hình dung thì em có thể lấy ví dụ về chính mình như sau: bình thường sẽ chẳng ai nghĩ rằng việc học tập là xấu đúng ko ạ, nhưng khi em đối diện với bản thân mình thì em thấy hoá ra mình có một lòng tham tri thức cực kỳ lớn lao, mà tham lam như thế thì có lúc sẽ trở nên kiêu ngạo, mà khi kiêu ngạo thì không còn tôn trọng những người mà mình cho là ít hiểu biết, như thế thì rất dễ là em làm tổn thương họ. Do vậy, mình có thể đang là rất tham lam chứ không hẳn tốt đẹp như mình nghĩ. Việc tu tập đạo Bụt là việc liên tục có những phản tư như thế trong các hành động/lời nói hằng ngày. Một khi thấy lòng tham nổi lên, mình nhận biết nó (tuyệt đối không được chối bỏ vì càng chối bỏ lại càng làm cho lòng tham tệ hơn) và tự nói với mình là: “ôi lòng tham của tôi đang nổi lên đây này, tôi đúng là một con người rồi hihi”. (vì con người đầy rẫy tham-sân-si mà, không tham-sân-si là thành Phật đó)
Bước tiếp theo mà mình nên làm có thể là quán chiếu về nhân-duyên. Cái người mà chị không ưa có thể là một người đã tu tập một chút trong nhiều kiếp trước nên kiếp này họ đang hưởng những hoa trái tích tụ từ những kiếp sống trước. Vậy là rất nhiều nhân từ kiếp trước đã hội tụ thành duyên trong kiếp này. Nhưng nếu họ không ý thức được việc tiếp tục tu tập trong kiếp này thì có thể cái duyên trong kiếp này sẽ tạo thành một cái nhân xấu để nhiều kiếp sau biểu hiện ra những bất công và khổ đau cho chính họ. Về phần bản thân chị, có lẽ vũ trụ đang sắp xếp để chị học những bài học về lòng tham nên đây có thể là một cơ hội cực kì tốt để thực hành. Ví dụ như em chẳng hạn, trước đây em rất ghen tị với bạn bè em vì chúng nó có một gia đình rất hoà thuận, lúc nào bố mẹ nó gọi cho nó cũng là những chuyện đời thường đong đầy yêu thương. Nhìn lại mình thì sao? Một chuỗi những ép buộc vô cớ và đôi khi còn cảm thấy việc kết nối với gia đình như thể bước vào một đường hầm đen kịt vậy. Sau này khi tu học đạo Bụt thì em hiểu ra là: hoá ra vũ trụ đã sắp xếp cho mình những bài học về đau khổ để tạo điều kiện cho mình học thêm về cuộc sống và quay về nương tựa nơi chính mình. Khi mình khổ thì mình nhìn thấy cái khổ của rất nhiều người, ví dụ mình nhìn thấy học sinh của mình khổ vì bị hết người này người kia doạ nạt và tạo áp lực thì đột nhiên mình lại muốn ôm ấp vỗ về các bạn ấy để các bạn ấy đỡ khổ. Ngay cả với những người mình không ưa, mình thấy họ dù đang dương dương tự đắc nhưng đó là một cái sung sướng trong vô minh. Vô minh như thế thì có gì mà sướng đâu, họ sẽ lại phải sống thêm vài kiếp nữa học bài học bao dung. Quan trọng là mình luôn phải tiếp tục học, dù chưa thấy kết quả tức thời. Nhân chưa đủ thì duyên chưa khởi sinh ra được.
Bước cuối cùng em nghĩ là kiên trì với bản thân mình. Những bài học sẽ cứ đập đi đập lại trong đời sống hằng ngày. Bây giờ mình đã ý thức được về lòng ghen tị, nhưng nếu lần tới phải gặp cái người đó mà mình vẫn nổi cáu thì mình cũng chỉ nên ghi nhận lại là: “ôi tôi lại toang rồi”, cứ bình tĩnh mà học tiếp chị ạ. Những lúc bực bội quá thì có thể tâm sự với trẻ con, hỏi tụi nó là “ôi mẹ đang cảm thấy ghen tị với người này quá, thế khi các con ghen tị với ai đấy thì các con hành động như thế nào?” Có thể bọn trẻ sẽ có câu trả lời xác đáng hơn vì tâm trí của chúng vẫn chưa bị dính vào những toan tính thiệt/hơn như của người lớn.
Em mong chị được tốt lành.
Em Quỳnh
